نقش کلیدی فرکشنویل (Friction Wheel)در پله برقی چیست ؟
پلهبرقیها بهعنوان یکی از اجزای حیاتی در سیستمهای حملونقل عمومی، مراکز تجاری و ساختمانهای پرتردد، نیازمند عملکردی دقیق، پیوسته و ایمن هستند. یکی از مهمترین قطعاتی که نقش کلیدی در تضمین ایمنی و کارایی پلهبرقی ایفا میکند، فرکشنویل (Friction Wheel) یا چرخ اصطکاکی هندریل است. این قطعه وظیفه انتقال نیروی محرکه به نوار دستگیره (هندریل) را بر عهده دارد و نقش آن در ایجاد هماهنگی کامل میان حرکت هندریل و پلهها کاملاً حیاتی است.
تعریف و وظیفهی فرکشنویل
فرکشنویل (Friction Wheel) یک فلکه با سطح اصطکاکی مهندسیشده است که نیروی محرکهی تولیدشده توسط موتور یا گیربکس پلهبرقی را با دقت بالا به نوار هندریل منتقل میکند؛ نتیجهی این انتقال، حرکت کاملاً همزمان و همسرعت هندریل با پلههاست تا کاربر بتواند با اطمینان کامل به دستگیره تکیه کند. در صورت حذف یا اختلال عملکرد این قطعه، خطر لغزش هندریل یا ناهماهنگی سرعت با پلهها بهطور مستقیم ایمنی مسافران را تهدید میکند و میتواند منجر به حوادث جدی در سیستم پلهبرقی شود.
اجزای اصلی فرکشنویل عبارتاند از:
1- هسته مرکزی فلزی
معمولاً از فولاد ماشینکاریشده یا آلیاژهای مقاوم در برابر فشار ساخته میشود و برای کاهش اصطکاک چرخشی بین فلکه و شفت و تضمین حرکت روان و پایدار در حین عملکرد به کار می رود .
2- پوشش اصطکاکی خارجی
سطحی با جنس خاص که معمولاً از موادی مانند پلییورتان یا لاستیک صنعتی تهیه میشود. این پوشش وظیفه ایجاد چسبندگی کافی با سطح هندریل را بر عهده دارد.
مشخصات مکانیکی معمول:
مکانیزم عملکرد
نیروی محرکهی تولیدشده توسط موتور گیربکس از طریق شافت محرک به فرکشنویل منتقل میشود. این فلکهی اصطکاکی که به صورت دائم و با فشار کنترلشده در تماس با سطح نوار هندریل قرار دارد، از طریق نیروی اصطکاک حاصل از تماس پوشش مخصوص خود با هندریل، انرژی مکانیکی را به حرکت خطی هندریل تبدیل میکند. در بسیاری از سامانههای پلهبرقی، از دو فرکشنویل بهصورت جفتی و متقارن استفاده میشود تا توزیع نیرو به شکل یکنواخت انجام شده، ارتعاشات سیستم کاهش یافته و پایداری عملکرد هندریل تضمین گردد .
برندها و تنوع ابعادی
فرکشنویل در برندهای مختلفی مثل اوتیس ، هیوندایی ، شیندلر و ... تولید میشود . فرکشنویلها بسته به برند پلهبرقی، از نظر قطر، ضخامت پوشش و جنس متریال تفاوت دارند.انتخاب دقیق ابعاد و متریال مطابق برند، برای عملکرد صحیح و ایمن هندریل الزامی است.
عوامل مؤثر بر عمر فرکشنویل
بهطور میانگین، عمر مفید یک فرکشنویل با کیفیت بین ۱۲ تا ۱۸ ماه است، اما در برخی شرایط خاص تا ۲۴ ماه نیز دوام خواهد داشت.
نشانههای خرابی فرکشنویل
برخی علائم مهم عبارتاند از:
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بررسی فوری و در صورت نیاز تعویض پیشنهاد میشود.
اصول نگهداری و بازرسی
اقدامات پیشگیرانه شامل:
در شرایط نگهداری مناسب، احتمال خرابی سیستم هندریل بهطور قابلتوجهی کاهش مییابد.
راهنمای انتخاب فرکشنویل مناسب
هنگام خرید فرکشنویل جدید، به موارد زیر توجه کنید:
فرکشنویلهای ارزانقیمت و غیراستاندارد ممکن است در کوتاهمدت باعث صرفهجویی باشند اما در بلندمدت به قطعات دیگر آسیب میزنند.
پیشرفتهای نوین در طراحی فرکشنویل
برخی تولیدکنندگان اروپایی اقدام به ساخت فرکشنویلهایی با ترکیب چندلایه (Multi-layer) کردهاند که مزایای زیر را دارند:
این طراحیها در پلهبرقیهای نسل جدید کاربرد بیشتری یافتهاند.
مزایای استفاده از فرکشنویل باکیفیت
فرکشنویل یا چرخ اصطکاکی هندریل یکی از اجزای کلیدی در سیستم پلهبرقی است که وظیفهی انتقال دقیق نیروی محرکه به نوار هندریل را بر عهده دارد. عملکرد صحیح آن نقش مستقیمی در هماهنگی حرکت هندریل با پلهها و ایمنی کاربران دارد. طراحی مهندسی، جنس روکش اصطکاکی، و کیفیت ساخت این قطعه مستقیماً بر طول عمر سیستم و کاهش هزینههای نگهداری تأثیرگذار است. استفاده از فرکشنویلهای غیراستاندارد یا فرسوده میتواند منجر به لغزش، لرزش، یا آسیب به اجزای حیاتی مانند شفت و گیربکس شود. نگهداری اصولی شامل بررسی دورهای، انتخاب ابعاد و برند مناسب، و تعویض جفتی فلکههاست. همچنین استفاده از مدلهای پیشرفته با روکش مقاوم، به افزایش پایداری و کاهش استهلاک سیستم کمک میکند.